Αποτελεσματικότητα χρησιμοποίησης νερού δύο λιβαδικών ειδών με διαφορετική φωτοσυνθετική πορεία
Σε προχωρημένο στάδιο διαδοχής και κάτω από συνθήκες ξηρασίας, μελετήθηκαν ο ρυθμός φωτοσύνθεσης και διαπνοής σε δύο αγρωστώδη είδη (Dasypyrum villosum L., Dichanthium ischaemum) με διαφορετική φωτοσυνθετική πορεία (C3, C4 αντίστοιχα), προκειμένου να υπολογιστεί η αποτελεσματικότητα χρησιμοποίησης νερού και κατά συνέπεια η αντοχή τους στην ξηρασία. Τα αποτελέσματα έδειξαν διαφορές στο ρυθμό φωτοσύνθεσης και διαπνοής μεταξύ των δύο ειδών. Για την ίδια τιμή υδατικού δυναμικού το D. villosum (C3) παρουσίασε υψηλότερη φωτοσύνθεση και διαπνοή σε σχέση με το D. ischaemum (C4). Το πλεονέκτημα που αποκτά το D. villosum από τον υψηλότερο φωτοσυνθετικό ρυθμό φαίνεται να αντισταθμίζεται από τις σχετικά υψηλότερες διαπνευστικές του απώλειες, με αποτέλεσμα η αποτελεσματικότητα χρησιμοποίησης νερού αναγόμενη στις ίδιες τιμές υδατικού δυναμικού να μην παρουσιάζει εμφανή διαφορά μεταξύ των δύο ειδών. Επομένως, η παραγωγικότητα των δύο ειδών απαντουμένων σε προχωρημένα στάδια διαδοχής πιθανόν να μη συνδέεται μόνο με τη φωτοσυνθετική πορεία που ακολουθούν αλλά και με τις περιβαλλοντικές συνθήκες κάτω από τις οποίες αναπτύσσονται.
Παραγωγή και θρεπτική αξία ποώδους βλάστησης σε σχέση με την κάλυψη των δένδρων σε δασολίβαδα δρυός και οξιάς στην επαρχία Λαγκαδά Θεσσαλονίκης
Τα δασολίβαδα αποτελούν μικτά οικοσυστήματα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή δασικών προϊόντων και βοσκήσιμης ύλης για τα αγροτικά ζώα. Στην παρούσα εργασία διερευνήθηκε η επίδραση της ελαφριάς κάλυψης (10-35%) των δένδρων δρυός και οξιάς στην υπέργεια ποώδη παραγωγή που αναπτύσσεται κάτω από αυτή, καθώς και στη θρεπτική αξία της ποώδους βλάστησης. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στην επαρχία Λαγκαδά του Ν. Θεσσαλονίκης, την άνοιξη του 2003. Μετρήθηκε η κάλυψη των δένδρων, η λιβαδική παραγωγή και εκτιμήθηκε η θρεπτική αξία της ποώδους βλάστησης με τη βοήθεια εργαστηριακών μεθόδων. Εξισώσεις συσχέτισης αναπτύχθηκαν μεταξύ της κάλυψης των δένδρων και της ετήσιας παραγωγής, της ξηρής ουσίας και με τις παραμέτρους εκτίμησης της θρεπτικής αξίας. Η υπέργεια ετήσια παραγωγή ήταν υψηλή (210 χλγ./στρ.) και υπήρχε θετική, στατιστικά σημαντική, συσχέτιση μεταξύ της κάλυψης των δένδρων και της ποώδους παραγωγής στην επιφάνεια του εδάφους, ενώ δεν υπήρχε συσχέτιση με τις παραμέτρους εκτίμησης της θρεπτικής αξίας. Η υψηλή παραγωγή ποώδους βλάστησης σε συνδυασμό με την ικανοποιητική της θρεπτική αξία δείχνουν τη σημασία των οικοσυστημάτων αυτών για την κάλυψη των διαφόρων αναγκών των αγροτικών ζώων.
Μεταβολή της βιομάζας σε σχέση με τη διαδοχή της βλάστησης σε λιβάδια της επαρχίας Λαγκαδά Θεσσαλονίκης
Οι δημογραφικές και κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών οδήγησαν στη μείωση της έντασης και της συχνότητας χρησιμοποίησης των λιβαδιών στην επαρχία Λαγκαδά. Η επίδραση αυτών των αλλαγών στη βλάστηση υποδηλώνεται με τη σταδιακή εγκατάσταση ή/ και πύκνωση των ξυλωδών φυτών και τη βαθμιαία εξέλιξη της βλάστησης προς τα μεταγενέστερα στάδια διαδοχής. Η γνώση των μεταβολών της βιομάζας, τόσο της ποώδους όσο και της ξυλώδους, σε σχέση με τη διαδοχή της βλάστησης αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για το σχεδιασμό μιας ορθολογικής και αειφορικής διαχείρισης αυτών των οικοσυστημάτων. Η παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε στην επαρχία Λαγκαδά του νομού Θεσσαλονίκης. Σε τέσσερις τύπους βλάστησης που αντιπροσώπευαν διαδοχικά στάδια εξέλιξης, ήτοι εγκαταλελειμμένος αγρός, ποολίβαδο, αραιό και πυκνό θαμνολίβαδο, μετρήθηκε η παραγωγή της ποώδους και ξυλώδους βλάστησης με τη μέθοδο της συγκομιδής σε 16 πειραματικές επιφάνειες, οι οποίες ανά τέσσερις αποτελούσαν επαναλήψεις κάθε σταδίου εξέλιξης. Η δειγματοληψία πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2005. Στο εργαστήριο διαχωρίστηκαν τα φυτικά δείγματα σε ετήσια και παλιά παραγωγή και προσδιορίστηκε το ξηρό βάρος κάθε κατηγορίας καθώς και το συνολικό ξηρό βάρος. Η συνολική παραγωγή στο ποολίβαδο, αραιό και πυκνό θαμνώνα βρέθηκε 1136,7, 2900,1 και 8410,6 χλγ./στρ. αντίστοιχα. Στα δεδομένα έγινε ανάλυση παραλλακτικότητας και διαπιστώθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των τεσσάρων καταστάσεων.
Μεταβολή της παραγωγής ποωδών φυτών σε σχέση με τη θαμνοκάλυψη κατά το πρώιμο εαρινό στάδιο σε λιβάδια της Επαρχίας Λαγκαδά Θεσσαλονίκης
Η παρούσα έρευνα αποτελεί συμβολή στη διερεύνηση των μεταβολών της ποώδους βλάστησης σε σχέση με τον βαθμό θαμνοκάλυψης κατά το πρώιμο εαρινό στάδιο όταν η ποσότητα της παραγωγής είναι μειωμένη, αλλά η ποιότητά της είναι υψηλή. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Επαρχία Λαγκαδά του νομού Θεσσαλονίκης την άνοιξη του 2004. Στην περιοχή αναγνωρίστηκαν τέσσερις τύποι λιβαδικής βλάστησης, ήτοι: εγκαταλειμμένος αγρός, ποολίβαδο, αραιό και πυκνό θαμνολίβαδο όπου η θαμνώδης κάλυψη βρέθηκε να είναι 0%, 5%, 36% και 49% αντίστοιχα. Στις 15 Απριλίου, 30 Απριλίου και 15 Μαΐου μετρήθηκαν το ύψος, η υπέργεια βιομάζα και η φαινομενική πυκνότητα της ποώδους βλάστησης. Στο Εργαστήριο, η ζωντανή ύλη διαχωρίστηκε με τα χέρια από τη νεκρή και στη συνέχεια σε ψυχανθή και λοιπά είδη (αγρωστώδη και πλατύφυλλες πόες) με σκοπό τον προσδιορισμό του ξηρού βάρους κάθε κατηγορίας. Τέλος, στα λοιπά είδη έγινε προσδιορισμός των δεικτών αζώτου και φωσφόρου. Βρέθηκε ότι η ζωντανή ύλη της ποώδους βλάστησης ακολουθούσε γενικά πτωτική τάση με την αύξηση του βαθμού θαμνοκάλυψης κατά την πρώιμη εαρινή περίοδο. Αντίθετα, ο ρυθμός αύξησής της δε διέφερε σημαντικά μεταξύ των τεσσάρων τύπων βλάστησης. Το ύψος των ποωδών φυτών ήταν σημαντικά υψηλότερο στον τύπο βλάστησης με την υψηλότερη κάλυψη μόνο στις 30 Απριλίου, ενώ η φαινομενική πυκνότητα ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στον τύπο βλάστησης με μηδενική θαμνοκάλυψη και μόνο κατά τον μήνα Απρίλιο. Τέλος, η παραγωγή εμφάνισε θετική συσχέτιση με τους δείκτες αζώτου και φωσφόρου, ενώ η φωσφορική λίπανση είχε κυρίως έμμεση επίδραση στην παραγωγή ενισχύοντας τον δείκτη αζώτου.
Χρήση των λειτουργικών ομάδων φυτών για τη μελέτη των αλλαγών των χρήσεων γης σε ημίξηρα μεσογειακά λιβάδια
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη των αλλαγών που προκύπτουν ύστερα από την εγκατάλειψη ή και εκτατικοποίηση των παραδοσιακών χρήσεων γης στα λιβάδια μέσα από τη μεταβολή εύκολα αναγνωρίσιμων λειτουργικών ομάδων φυτών. Τέσσερις χειρισμοί, που αντικατοπτρίζουν τα στάδια εξέλιξης των λιβαδικών οικοσυστημάτων ύστερα από την εγκατάλειψη, μελετήθηκαν στην επαρχία Λαγκαδά Θεσσαλονίκης: εγκαταλειμμένος αγρός, ποολίβαδο, αραιός θαμνώνας και πυκνός θαμνώνας. Σε αυτούς μετρήθηκε η συχνότητα εμφάνισης των ειδών. Τα είδη διακρίθηκαν σε λειτουργικές ομάδες σε σχέση με τον κύκλο ζωής, τον κύκλο φωτοσύνθεσης και την αυξητική τους μορφή και υπολογίστηκε η συμμετοχή των ομάδων αυτών σε κάθε χειρισμό. Βρέθηκε, ότι στα αρχικά στάδια εξέλιξης κυριαρχούν τα ετήσια, θερόφυτα είδη, που ακολουθούν το C3 κύκλο φωτοσύνθεσης. Στα προχωρημένα στάδια εξέλιξης επικρατούν τα πολυετή, ημικρυπτόφυτα είδη, που επίσης ακολουθούν το C3 κύκλο φωτοσύνθεσης, ενώ τα ενδιάμεσα στάδια διακρίνονται από την έντονη παρουσία των C4 αγρωστωδών.
