Επιβλαβή ακάρεα λειμώνων στην Ελλάδα
Η παρούσα εργασία αφορά την μελέτη επιβλαβών ακάρεων των οικογενειών Eriophyidae και Tarsonemidae που απαντούν σε λειμώνες στην Ελλάδα. Η εξέταση δειγμάτων έδειξε την παρουσία 17 ειδών επιβλαβών ακάρεων τα οποία ανήκουν στις ανωτέρω οικογένειες. Τα είδη της οικογένειας Eriophyidae ανήκουν σε 3 γένη, τα: Aceria (4 είδη), Aculodes (2 είδη), και Calepitrimerus (1 είδος). Τα είδη τηs οικογένειαs Tarsonemidae ανήκουν σε δύο γένη, τα: Steneotarsonemus (5 είδη) και Tarsonemus (5 είδη). Εννέα από τα ως άνω είδη αναφέρονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Για κάθε είδος δίδονται πληροφορίες για την εξάπλωση, το φυτό ξενιστή καθώς και την παγκόσμια γεωγραφική του εξάπλωση.
Αγρονομικά χαρακτηριστικά καλλιεργούμενων ποικιλιών και ειδών λειμωνίων αγρωστωδών σε συνθήκες αγρού (πρώτος παραγωγικός χρόνος) και εργαστηρίου
Εξετάστηκαν σε συνθήκες αγρού η παραγωγή ξηρής ύλης του πρώτου παραγωγικού χρόνου έξη καλλιεργούμενων ποικιλιών λειμωνίων αγρωστωδών. Αυτές ήταν: δύο διπλοειδείς Lolium perenne (Aber Elan και Ολύμπιον), δύο τετραπλoειδείς του ίδιου είδους (Aber Oscar και BA 11358), ένα υβρίδιο Festuca pratensis x L. perenne (Prior) και ένα υβρίδιο Festuca pratensis x L. multiflorum (Elmet). Η συνολική παραγωγή της ξηρής ύλης δεν διέφερε μεταξύ των καλλιεργούμενων ποικιλιών αλλά η σύγκριση μεταξύ 1ης και 2ης κοπής έδειξε σημαντικές διαφορές υπέρ της 1ης για τις καλλιεργούμενες ποικιλίες Ολύμπιο, Ba 11358 και Elmet. Δυνατότητες μακροζωίας έδειξαν οι καλλιεργούμενες ποικιλίες (κ.π.) Aber Oscar και Elmet. Σε συνθήκες εργαστηρίου (θάλαμοι σταθερής θερμοκρασίας) μελετήθηκαν τα είδη Bromus inermis. (κ.π. Monchar), Dactylis glomerata, (κ.π. Περραιβία), Festuca arundinacea, (κ.π. Μέτσοβο), Lolium perenne, (κ.π. Ολύμπιον) σε τρεις θερμοκρασίες (ημέρα: νύχτα): 16:10, 20:12 και 25:15 οC και τρεις παρατηρήσεις μετά τη σπορά (τη 15η, 30η και 45η ημέρα). Ο βρόμος είχε σημαντικά μεγαλύτερο μήκος ρίζας και βλαστού στις περισσότερες παρατηρήσεις. Το ξηρό τους βάρος (αθροιστικά ρίζα και βλαστός) διαφοροποιήθηκε σημαντικά από την δεύτερη παρατήρηση και μετά. Συγκεκριμένα η φεστούκα παρουσίασε το μεγαλύτερο βάρος. Στις δύο τελευταίες παρατηρήσεις η δακτυλίδα υπολειπόταν σημαντικά σε αριθμό φύλλων από τα άλλα είδη.
Αγρονομικά χαρακτηριστικά καλλιεργούμενων ποικιλιών λειμώνιων αγρωστωδών σε συνθήκες αγρού (χρόνος εγκατάστασης) και εργαστηρίου
Μελετήθηκαν σε συνθήκες αγρού και εργαστηρίου ορισμένα αγρονομικά χαρακτηριστικά έξι καλλιεργούμενων ποικιλιών λειμώνιων αγρωστωδών. Αυτές ήταν: δύο διπλοειδείς του Lolium perenne (Aber Elan και Ολύμπιον), δύο τετραπλoειδείς του ίδιου είδους (Aber Oscar και BA 11358), ένα υβρίδιο Festuca pratensis x L. perenne (Prior) και ένα υβρίδιο Festuca pratensis x L. multiflorum (Elmet). Στον αγρό καλύτερη φυτρωτικότητα είχαν η Aber Oscar και η Aber Elan. Τα στελέχη όλων των καλλιεργούμενων ποικιλιών αυξήθηκαν σημαντικά από παρατήρηση σε παρατήρηση, αλλά δεν βρέθηκαν διαφορές μεταξύ τους σε κάθε παρατήρηση. Μεγαλύτερη ανάπτυξη σε ύψος είχαν οι Aber Oscar και Elmet. Πιο παραγωγικές σε παραγωγή ξηρής ύλης ήταν οι καλλιεργούμενές ποικιλίες Aber Οscar και Ολύμπιον. Όμως η παραγωγή ξηρής ύλης δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ τους. Σε συνθήκες εργαστηρίου το μήκος της ρίζας και του βλαστού επηρεάστηκαν σημαντικά από τον παράγοντα καλλιεργούμενη ποικιλία. Η Aber Οscar είχε τη μακρύτερη ρίζα και βλαστό, ενώ η Aber Elan και το Ολύμπιον τα βραχύτερα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι, κατά τον χρόνο εγκατάστασης των φυτών, η Aber Οscar παρουσιάζει γενικά τα καλύτερα αγρονομικά χαρακτηριστικά σε σύγκριση με τις άλλες ποικιλίες που μελετήθηκαν.
Οι Σαρακατσάνοι της Ηπείρου
Oι Σαρακατσάνοι είναι κτηνοτρόφοι με γνήσια Ελληνική καταγωγή και οι ρίζες τους χάνονται στα βάθη των αιώνων. Μεταξύ των ειδικών υφίσταται διάσταση απόψεων όσον αφορά την προέλευση της ονομασίας τους, του τόπου καταγωγής τους, καθώς και του χαρακτήρα των μετακινήσεων τους. Στην εργασία αυτή γίνεται προσπάθεια να αποσαφηνιστεί αυτός ο χαρακτήρας, καθορίζοντάς τον ως νομαδισμό και διαχωρίζοντας τον από την «περιοδική περιφορά» (transhumance). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον τρόπο ζωής τους, τις καθημερινές τους δραστηριότητες, που σχετίζονται κυρίως με την κτηνοτροφία, δηλαδή τον αριθμό και τα είδη των αγροτικών τους ζώων, αλλά και το νοικοκυριό τους. Συγκεντρώθηκαν στοιχεία για την αρχιτεκτονική και τον τρόπο με τον οποίο κατασκεύαζαν τις καλύβες, τα σχολεία και τις στάνες, αντικείμενο πάνω στο οποίο οι Σαρακατσάνοι έχουν να επιδείξουν πολλές ενδιαφέρουσες ιδιαιτερότητες. Τέλος, γίνεται αναφορά στις παραδοσιακές φορεσιές, στα υφαντά και στα κεντήματά τους που αναπαριστούν με γλαφυρότητα τις αντιλήψεις αλλά και τις αξίες τους, όπως αυτές διαμορφώθηκαν με το πέρασμα των αιώνων.
Τα ψυχανθή στην Ήπειρο
Παρουσιάζεται η οικογένεια φυτών Fabaceae (ψυχανθή) όπως εκπροσωπείται στην Ήπειρο. Σημειώνεται η θέση των Fabaceae στο φυτικό βασίλειο, τονίζεται γενικά η σημασία των ψυχανθών, επισημαίνεται η σχέση τους με την κτηνοτροφία στην Ήπειρο και γίνεται ιστορική αναδρομή της σχέσης αυτής. Δίδεται κατάλογος 200 taxa που ανήκουν σε 45 γένη, 188 είδη και 12 υποείδη και αφορούν την Ήπειρο. Σχολιάζεται η εξάπλωση των σπουδαιότερων γενών και τονίζεται ιδιαίτερα ο πλούτος ειδών ορισμένων γενών όπως τα : Trifolium που έχει στην Ήπειρο 49 είδη σε σύνολο 72 της Ελλάδας, Vicia με 20 είδη σε σύνολο 30, Medicago με 16 είδη σε σύνολο 25 της Ελλάδας. Γίνεται αναφορά και στα καλλιεργούμενα είδη ψυχανθών στην Ήπειρο και τονίζεται ιδιαίτερα η σημασία της μηδικής. Τέλος εκτίθενται μερικές απόψεις μας για τη διαχείριση των βοσκοτόπων της περιοχής.
