Οικονομική ανάλυση βελτίωσης ιδιωτικών λιβαδιών. Αντιμετώπιση των σχετικών προβλημάτων
Σχεδόν όλα τα σχέδια βελτίωσης λιβαδιών έχουν αναμενόμενη διάρκεια χρήσης μεγαλύτερη από ένα έτος. Η οικονομική ανάλυση των επενδυτικών αυτών σχεδίων περιλαμβάνει τη σύγκριση, ανά Ηα, του κόστους του επενδυτικού σχεδίου με την παρούσα αξία των ετήσιων καθαρών εισροών. Για να διαπιστώσουμε λοιπόν αν ένα επενδυτικό σχέδιο είναι επικερδές ή όχι (κριτήριο αποδοχής της επένδυσης) ή πόσο σχετικά επικερδές είναι το σχέδιο αυτό σε σύγκριση με άλλες μη συμβατές ή ανταγωνιστικές επενδύσεις (κριτήριο επιλογής της επένδυσης) πρέπει να γνωρίζουμε το επιτόκιο δανεισμού του επενδυμένου κεφαλαίου καθώς και το κόστος ευκαιρίας του ιδίου κεφαλαίου σε συνδυασμό με την χρησιμοποίηση κάποιων κριτηρίων αξιολόγησης των επενδύσεων. Εξυπακούεται ότι αν η επένδυση εμπερικλείει κάποιο ποσοστό κινδύνου, ο κίνδυνος αυτός θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη σχετική αξιολόγηση.
Η διαχείριση της κτηνοτροφίας σε προστατευόμενες περιοχές: Η κατάσταση στην Ελλάδα και προτάσεις για το μέλλον
Η άσκηση της κτηνοτροφίας στις προστατευόμενες περιοχές συχνά αναφέρεται ως πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά η βόσκηση χρησιμοποιείται διεθνώς ως μέσο για τη διαχείριση της βλάστησης σε τέτοιες περιοχές. Η χώρα μας στα πλαίσια των διεθνών της υποχρεώσεων οφείλει να διατηρήσει αυτές τις περιοχές εφαρμόζοντας κατάλληλη διαχείριση. Εκπονούνται λοιπόν Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες και συντάσσονται Προεδρικά Διατάγματα που δεν αντιμετωπίζουν ολοκληρωμένα το θέμα της κτηνοτροφίας αλλά προτείνουν εξειδικευμένες μελέτες για τη διαχείρισή της. Παράλληλα το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη διοίκηση και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών θέτει κάποια νέα δεδομένα στον τρόπο διαχείρισης. Η παρούσα εργασία εξετάζει τα νέα αυτά δεδομένα και δυνατότητες, συγκρίνει με την μέχρι σήμερα ακολουθούμενη πρακτική, εντοπίζει προβλήματα και ελλείψεις και προτείνει λύσεις για την ορθή άσκηση της κτηνοτροφίας σύμφωνα με τους στόχους της διαχείρισης στις προστατευόμενες περιοχές.
Η σπορά ποωδών φυτών ως μέτρο βελτίωσης της παραγωγικότητας των λιβαδιών και προστασίας του εδάφους από τη διάβρωση διαταραγμένων επιφανειών
Η εφαρμογή της σποράς βελτιωμένων ποωδών φυτών (αγρωστωδών και ψυχανθών) σε υποβαθμισμένα ποολίβαδα συμβάλλει στη βελτίωση των συνθηκών βόσκησης για τα ζώα. Στην εργασία αυτή, δίδονται τα αποτελέσματα σποροπαραγωγής των λιβαδικών ειδών που παράγονται στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών. Οι σπόροι αυτοί χρησιμοποιήθηκαν την τελευταία 10ετία σε σπορές υποβαθμισμένων λιβαδιών της χώρας μας ή στην αποκατάσταση της βλάστησης καμένων θαμνώνων. Τα είδη ήταν τα πολυετή αγρωστώδη Dactylis glomerata, Phalaris aquatica, Agropyron cristatum, A. desertorum, A. trichoforum, Bromus inermis και τα ετήσια Bromus mollis και Lolium rigidum, καθώς και τα ψυχανθή Lotus corniculatus και Trifolium subterraneum. Πολλά από τα παραπάνω είδη χρησιμοποιήθηκαν και σε σπορές μετά από βελτίωση θαμνολίβαδων κατά την αναγωγή τους σε ποολίβαδα ή καμένων θαμνώνων μετά την πυρκαγιά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η εφαρμογή τους στη δασοπονική πράξη συντελεί στην αύξηση της ποσότητας της βοσκήσιμης ύλης των ποολίβαδων για απευθείας βόσκηση από τα αγροτικά ζώα, ενώ βοηθάει στην κάλυψη του εδάφους κατά τα δύο πρώτα έτη μετά την πυρκαγιά, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει στη μείωση της διάβρωσης εξαιτίας του περιορισμού της επιφανειακής διάβρωσης.
Κτηνοτροφικά ξυλώδη φυτά: Ο ρόλος τους στα Μεσογειακά συστήματα παραγωγής
Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται η μέχρι τώρα εμπειρία που αποκτήθηκε με τα κτηνοτροφικά ξυλώδη φυτά και οι δυνατότητες που διαγράφονται για την ενσωμάτωσή τους στα λιβαδοκτηνοτροφικά συστήματα παραγωγής της χώρας μας. Από τα ξυλώδη φυτά (αυτοφυή ή εξωτικά) που μελετήθηκαν, μερικά φαίνεται ότι εγκαθίστανται ευκολότερα κατά τη φύτευσή τους σε βοσκότοπους, αντέχουν περισσότερο στη βόσκηση και παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες βοσκήσιμης ύλης σε σύγκριση με άλλα. Μεταξύ αυτών είναι τα ακόλουθα φυλλοβόλα είδη: Amorpha fruticosa L., Carpinus orientalis Mill., Colutea arborescens L., Fraxinus ornus L., Ostrya carpinifolia Scop. and Robinia pseudoacacia L. Για τα είδη αυτά, παρά το γεγονός ότι παράγουν βοσκήσιμη ύλη από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο, το λιβαδοπονικό ενδιαφέρον εστιάζεται για την περίοδο του καλοκαιριού, τότε που άλλες κατηγορίες βλάστησης είναι μειωμένης θρεπτικής αξίας. Για την περίοδο αυτή, η παραγωγή βοσκήσιμης ύλης για φυτεία εννέα ετών κυμαίνεται από 450 (Carpinus orientalis) μέχρι 3500 (Robinia pseudoacacia) kg DM/ha. Ο προτεινόμενος τρόπος αξιοποίησής τους είναι είτε απευθείας βόσκηση από αγροτικά ζώα για σύντομες περιόδους στη διάρκεια της ημέρας ή κοπή κλαδιών και τάισμα στο στάβλο. Ωστόσο, τα παραπάνω είδη έχουν διαφορετικούς δείκτες προτίμησης, διαφορετική επίδραση στο σωματικό βάρος των ζώων και τα θρεπτικά συστατικά της βοσκήσιμης ύλης τους αξιοποιούνται διαφορετικά από τα διάφορα είδη ζώων. Όλα αυτά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για να επιλέγεται το κατάλληλο είδος και η ορθολογική αξιοποίησή του στα λιβαδικά συστήματα παραγωγής.
Προβλήματα από την άσκηση της λιβαδοπονίας στο χώρο της Μακεδονίας
Από το σύνολο των 34,2 εκατ. στρεμμάτων της συνολικής έκτασης της Μακεδονίας, το 32,6% καταλαμβάνουν τα λιβάδια (Ε.Σ.Υ.Ε. 1991). Μέσα σ’ αυτά βόσκει ένα ζωικό κεφάλαιο αποτελούμενο από 1,38 εκατ. πρόβατα, 1,12 εκατ. γίδια και 12,8 χιλ. βοοειδή (Ε.Σ.Υ.Ε. 1996), στηρίζοντας την κτηνοτροφία που αποτελεί μία σημαντική οικονομική δραστηριότητα στο χώρο αυτό. Τα προβλήματα που εμποδίζουν τη σωστή άσκηση της λιβαδοπονίας στο γεωγραφικό αυτό διαμέρισμα της χώρας μας αποτελούν κοινά προβλήματα διαχείρισης όλων των ελληνικών λιβαδιών. Τα σπουδαιότερα από αυτά είναι: α) Η αλόγιστη χρήση μεγάλου μέρους των λιβαδιών, η οποία προκαλεί την υπερβόσκηση, αλλά και την υποβόσκησή τους. β) Η ανταγωνιστική επίδραση των άλλων μορφών χρήσης γης και κυρίως της γεωργικής σε βάρος της λιβαδικής, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αφαίρεση των πλέον παραγωγικών εκτάσεων από τη λιβαδική χρήση. γ) Η αδυναμία της πολιτείας να ρυθμίσει αποτελεσματικά την ορθολογική χρήση των λιβαδιών στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης χρήσης γης, δια μέσου των απαραιτήτων νομικών, διοικητικών και λοιπών μέτρων.
