Βλάστηση των ψευδαλπικών λιβαδιών των Πιερίων Ορέων και απεικόνισή της στις ετήσιες εναποθέσεις γύρης
Η βλάστηση των ψευδαλπικών λιβαδιών των Πιερίων Ορέων καταγράφηκε με τη μέθοδο του Braun-Blanquet την περίοδο 1999-2000. Στοιχεία για τις ετήσιες εναποθέσεις γύρης συλλέγονται από το 1996, με τη χρήση παγίδων γύρης (Tauber), με σκοπό τη συσχέτισή τους με την περιβάλλουσα βλάστηση. Παράγοντες όπως ο τρόπος επικονίασης, το ποσό της παραγόμενης γύρης, το πλήθος των ατόμων ενός taxon, η απόστασή του από τις παγίδες, κ.ά. καθορίζουν την παρουσία του στο σύνολο των ετήσιων εναποθέσεων γύρης. Η βλάστηση των ψευδαλπικών λιβαδιών των Πιερίων ορέων κυριαρχείται από Graminae και από Juniperus communis ssp. nana. Τα ανεμογαμή αυτά taxa έχουν την πιο έντονη και σταθερή παρουσία στα κατακρημνίσματα γύρης. Αντίθετα εντομογαμή taxa όπως οι νανώδεις θάμνοι Vaccinum myrtilus και Brucenthalia spicufolia με σημαντική παρουσία γύρω από τις παγίδες υποαντιπροσωπεύονται ή απουσιάζουν από τις εναποθέσεις γύρης. Επιπλέον, όμως, στα στοιχεία των παγίδων, καταγράφεται με μεγάλο ποσοστό και η πεύκη, η οποία συνθέτει το μεγαλύτερο μέρος της δασικής βλάστησης των Πιερίων καθώς και τα δενδροόρια.
Μορφές φυτικών ειδών σε τρεις τύπους βλάστησης σε έντονα βοσκημένες εκτάσεις στην ανατολική Κρήτη
Η βόσκηση επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την εμφάνιση και την υπεροχή φυτικών ειδών με συγκεκριμένες βιοτικές και αυξητικές μορφές. Σε περιοχές όπου υπάρχει έντονη βόσκηση εμφανίζονται κυρίως είδη που φέρουν αγκάθια, τρίχες, έλαια κ.ά. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η διερεύνηση των βιοτικών, αυξητικών μορφών καθώς και των φυτών συγκεκριμένων λειτουργικών χαρακτηριστικών σε τρεις διαφορετικούς τύπους βλάστησης (πυκνής συγκόμωσης δάσος πρίνου, αραιής συγκόμωσης δάσος πρίνου και φρυγανολίβαδα) στην περιοχή του οροπεδίου Καθαρό (Ν. Λασιθίου, Κρήτη), όπου η βόσκηση είναι ιδιαίτερα έντονη. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το Μάιο του 2007, με φυτοληψίες που έγιναν σύμφωνα με τη μέθοδο του Braun-Blanquet, ανά τύπο βλάστησης. Από τα αποτελέσματα προέκυψε, ότι σε όλους τους τύπους βλάστησης, ακόμα και στα πυκνά πρινοδάση, κυριαρχούν τα θερόφυτα με μεγάλη διαφορά από τα ημικρυπτόφυτα. Αυτό οφείλεται πιθανότατα στην έντονη βόσκηση που ασκείται στην περιοχή, ακόμα και στον υπόροφο των πυκνών πρινοδασών, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να εμφανιστούν, σε μεγάλο ποσοστό, ημικρυπτόφυτα, αλλά και φανερόφυτα είδη.
Η αντιμετώπιση της εκτατικής κτηνοτροφίας στις ρυθμίσεις των χρήσεων γης στις προστατευόμενες περιοχές
Η εκτατική κτηνοτροφία αποτελεί μια από τις κυριότερες χρήσεις γης που απαντούν στις προστατευόμενες περιοχές και ως εκ τούτου η άσκησή της αποτελεί αντικείμενο γενικών και ειδικών ρυθμίσεων. Στην εργασία αυτή εξετάσθηκε πώς αντιμετωπίζεται η κτηνοτροφία στις ρυθμίσεις χρήσεων γης που αφορούν προστατευόμενες περιοχές του Ν. 1650/86. Από τα έως τώρα εκδοθέντα 13 Προεδρικά Διατάγματα ή Υπουργικές Αποφάσεις που αφορούν τον χαρακτηρισμό περιοχών, προέκυψε ότι η κτηνοτροφία αντιμετωπίζεται ως συμβατή με τη διατήρηση της φύσης, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις επιβάλλεται η εκπόνηση ειδικής διαχειριστικής μελέτης. Η κτηνοτροφία αντιμετωπίζεται κυρίως ως τυπική οικονομική δραστηριότητα, αν και αναγνωρίζεται ο ρόλος της ως μέσου επίτευξης ειδικότερων σκοπών διατήρησης.
Επιδράσεις της βόσκησης βοοειδών στην ορνιθοπανίδα των εκβολών του ποταμού Αξιού
Η παρούσα εργασία εξετάζει τις επιδράσεις των βοοειδών στην αναπαραγόμενη ορνιθοπανίδα των εκβολών του ποταμού Αξιού. Ως περιοχή μελέτης επιλέχθηκαν τα λιβάδια της παραποτάμιας και παράκτιας ζώνης ανατολικά της κοίτης του ποταμού. Εγκαταστάθηκαν 29 πειραματικές επιφάνειες σε αποστάσεις από 0 έως 1000 μ. (ανά 250 μ.) από 5 υπάρχοντες στάβλους. Στις επιφάνειες αυτές καταμετρήθηκαν οι πληθυσμοί των στρουθιόμορφων ειδών που φώλιασαν κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου του 1998. Τα λιβάδια της περιοχής χαρακτηρίζονται από παθογενή εδάφη υψηλής αλατότητας, στα οποία κυριαρχεί η αλοφυτική βλάστηση. Οι συνθήκες του εδάφους αποτελούν τον κυρίαρχο παράγοντα που καθορίζει τη βλάστηση, ενώ η βόσκηση, η οποία είναι κατά το πλείστον ελαφριά έως μέτρια, παίζει δευτερεύοντα ρόλο. Σε ένα από τα στρουθιόμορφα είδη που φωλιάζουν στο έδαφος, την γαλιάντρα (Melanocorypha calandra), βρέθηκε ότι ο αριθμός των ζευγαριών του αυξάνει με την απόσταση από τον στάβλο. Το είδος αυτό προστατεύεται από τη νομοθεσία. Γενικά τα στρουθιόμορφα είδη που φωλιάζουν στα λιβάδια των υγροτόπων της χώρας μας περιλαμβάνουν είδη που προστατεύονται από την νομοθεσία ή/ και που οι πληθυσμοί τους μειώνονται στην Ευρώπη και θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στον σχεδιασμό της διαχείρισης των περιοχών αυτών.
Το οικολογικό πάρκο Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Η ανάγκη οργανωμένης διαχείρισης της βόσκησης για την διατήρηση της βιοποικιλότητας και του τοπίου
Το οικολογικό πάρκο Όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού είναι μια Περιοχή Οικοανάπτυξης που περιλαμβάνει 3 περιοχές του ευρωπαϊκού δικτύου NATURA 2000 από τις οποίες η μία είναι υγρότοπος. Οι σημαντικότερες ζώνες του πάρκου, εκτός του υγροτόπου, είναι περιοχές με σπάνια ενδημικά είδη χλωρίδας αλλά και με ενδιαφέρουσα ορνιθοπανίδα, οι οποίες μπορούν να χαρακτηριστούν ως θαμνολίβαδα. Η εγκατάλειψη της κτηνοτροφίας στις περιοχές αυτές είναι πιθανόν να οδηγήσει σε μείωση της βιοποικιλότητας. Η διατήρηση των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους στην περιοχή συναρτάται από την διαχείριση της βόσκησης. Η μελέτη για την διαχείριση της βόσκησης θα πρέπει να λάβει υπόψη και να έχει ως παράλληλο στόχο την διατήρηση της βιοποικιλότητας και της δομής του τοπίου.
