Παρακολούθηση του τύπου οικοτόπου «Ελληνικά δάση αρκεύθου» (9560*) στο Εθνικό Πάρκο Πρεσπών, μετά από δράσεις διατήρησης
Στο Εθνικό Πάρκο Πρεσπών την περίοδο 2015-2017 έγιναν δράσεις αποκατάστασης του τύπου οικοτόπου προτεραιότητας «Ενδημικά δάση με Juniperus spp.» (κωδ. 9560) που περιλάμβαναν δασοκομικούς χειρισμούς (για την απομάκρυνση των πλατύφυλλων ειδών που εισέρχονται και σταδιακά κυριαρχούν στα δάση αρκεύθου) και επανεισαγωγή της βόσκησης (για τον έλεγχο των παραβλαστημάτων των υλοτομημένων δέντρων και θάμνων). Για την παρακολούθηση της εξέλιξης της κατάστασης του τύπου οικοτόπου από τις επεμβάσεις που έγιναν, εγκαταστάθηκαν 20 μόνιμες δειγματοληπτικές επιφάνειες. Από τη συλλογή των δεδομένων, το 2016 και 2017, προκύπτουν ενδείξεις ότι βελτιώθηκε η κατάσταση του τύπου οικοτόπου καθώς (α) στον όροφο των θάμνων και των δέντρων κυριαρχούν τα Juniperus excelsa και J. foetidissima, (β) έχει αυξηθεί η παρουσία τυπικών ειδών και (γ) έχουν βελτιωθεί η δομή και οι λειτουργίες του τύπου οικοτόπου. Ο συνδυασμός δασοκομικών επεμβάσεων και επανεισαγωγής της βόσκησης αναμένεται να μειώσει σημαντικά την πίεση στον τύπο οικοτόπου από τα πλατύφυλλα είδη και την απειλή πυρκαγιάς.
Η εποχική μετακίνηση των κοπαδιών στον Ανατολικό Ψηλορείτη, μια ιστορική αναδρομή. Το παρελθόν παράδειγμα για το μέλλον
Στην περιοχή της Κρήτης η εποχική μετακίνηση των κοπαδιών έπαιξε σημαντικό ρόλο, τόσο στη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, όσο και στη διαμόρφωση συγκεκριμένων δομών της κοινωνίας. Η έρευνα εστίασε στον ανατολικό Ψηλορείτη όπου κατά το παρελθόν οι κάτοικοι του, με την παραδοσιακή διαχείριση των λιβαδικών και δασικών οικοσυστημάτων, κατάφερναν να συντηρούν τα κοπάδια τους και να διατηρούν ένα φυσικό περιβάλλον με υψηλή βιοποικιλότητα. Στην παρούσα εργασία συγκεντρώθηκαν στοιχεία από συνεντεύξεις των κατοίκων της περιοχής, από αρχειακό υλικό (δασικής υπηρεσίας – τοπικών κοινοτήτων), φυσικογεωγραφικά δεδομένα, στοιχεία πεδίου και όλα τα παραπάνω αναλύθηκαν σε περιβάλλον Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (G.I.S.). Οι παραδοσιακές μορφές διαχείρισης βασίζονταν στην με κάθε τρόπο εκμετάλλευση σε χώρο και χρόνο των διαθέσιμων πόρων για τα κοπάδια. Υιοθετώντας παραδοσιακά διαχειριστικά μέτρα στις σύγχρονες μεθόδους διαχείρισης, θα ωφεληθούν τόσο η κτηνοτροφία όσο και τα λιβαδικά-δασικά οικοσυστήματα.
Δασοπολιτική έρευνα για τη δασική υπηρεσία: Αναδιοργάνωση, εποπτεία των δασοκτημόνων και χρήση νέων τεχνολογιών
Πέρα από κάθε αμφιβολία, η εφαρμογή της κατάλληλης μορφής δασοπονίας στα δημόσια και κυρίως στα μη δημόσια δάση, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της βέλτιστης απόδοσης όλων των λειτουργιών και παροχών του δάσους. Ο έλεγχος του κράτους στη διαχείριση των ιδιωτικών δασών, γίνεται από τη δασική υπηρεσία η οποία είναι υπεύθυνη για την οργάνωση συνολικά της κρατικής δασικής και λιβαδικής διοίκησης. Η κρατική επέμβαση στα ιδιωτικά δάση δικαιολογείται από λόγους όπως η παροχή γνώσεων στους ιδιοκτήτες και η εφαρμογή του κατάλληλου προγραμματισμού, με στόχο την υλοποίηση της κατάλληλης δασικής πολιτικής. Η δασική υπηρεσία χαρακτηρίζεται, τα τελευταία χρόνια, από έλλειψη προσωπικού και υποχρηματοδότηση. Ενδεχόμενες αλλαγές στο διοικητικό μηχανισμό και το πλαίσιο λειτουργίας της δασικής υπηρεσίας, μπορεί να οδηγήσουν σε βελτιστοποίηση της απόδοσής της. Σκοπός της εργασίας είναι η διερεύνηση των απόψεων των Ελλήνων δασολόγων πάνω σε προτάσεις που αφορούν στην αναδιοργάνωση της δασικής υπηρεσίας, την εποπτεία που αυτή ασκεί στους δασοκτήμονες, καθώς και τη χρήση νέων τεχνολογιών. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με ερωτηματολόγια.
Παράγοντες του τοπίου που σχετίζονται με την παρουσία δύο περιστερόμορφων ειδών στο νομό Έβρου
Η παρουσία ενός οργανισμού σε μια περιοχή επηρεάζεται από βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες, οι οποίοι αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τη διαχείρισή του. Η παρούσα εργασία διερευνά τους αβιοτικούς παράγοντες που σχετίζονται με την παρουσία δύο Περιστερόμορφων ειδών που απαντώνται στο νομό Έβρου και τα οποία εμφανίζουν αντίστροφες πληθυσμιακές τάσεις: το Τρυγόνι (Streptopelia turtur) και τη Δεκαοχτούρα (Streptopelia decaocto). Η παρουσία ή απουσία του κάθε είδους καταγράφηκε σε ένα σύνολο 750 επιφανειών, έκτασης 1 χλμ2 η κάθε μία και συσχετίστηκε με ένα σύνολο μεταβλητών τοπίου, με τη χρήση συμπερασματικών-κατά συνθήκη δέντρων (Conditional Inference Trees). Η παρουσία του Τρυγονιού εμφανίζει θετική συσχέτιση με θέσεις οι οποίες συνδυάζουν κατάλληλα ενδιαιτήματα τροφοληψίας και φωλεοποίησης, ενώ η αστικοποίηση βρέθηκε να έχει αρνητική επίδραση. Αντίθετα, η παρουσία της Δεκαοχτούρας βρέθηκε να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το αστικό περιβάλλον. Τα μέτρα διαχείρισης για την προστασία του Τρυγονιού θα πρέπει να επικεντρωθούν στη διατήρηση θέσεων που παρέχουν κατάλληλα ενδιαιτήματα τροφοληψίας και φωλεοποίησης, στη διατήρηση των παραδοσιακών γεωργικών καλλιεργειών και στον περιορισμό της αστικοποίησης. Τέλος, ενώ φαίνεται ότι τα δύο είδη διαχωρίζονται ως προς την κατανομή τους, πιθανόν η εξάπλωση της Δεκαοχτούρας να εκτοπίζει το Τρυγόνι σε ορισμένες θέσεις. Επομένως, η παρακολούθηση της εξάπλωσης των δύο ειδών θα βοηθούσε σημαντικά στην έγκαιρη αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.
Μη Ξυλώδη Δασικά Προϊόντα και ο ρόλος τους στην Περιφερειακή Ανάπτυξη: Οι ευκαιρίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τα Μη Ξυλώδη Δασικά Προϊόντα (ΜΞΔΠ) είναι προϊόντα βιολογικής προέλευσης που δεν αφορούν στο ίδιο το ξύλο και τα οποία προέρχονται από δάση, άλλες δασικές εκτάσεις ή αγροδασικά συστήματα. Τυπικά παραδείγματα αποτελούν τα μανιτάρια, οι τρούφες, προϊόντα από το φλοιό των δέντρων, όπως ο φελλός, καρποί όπως κάστανα και βελανίδια, φρούτα, βότανα, αρωματικά φυτά, κτηνοτροφικά φυτά και άλλα προϊόντα που σχετίζονται με την κτηνοτροφία, το μέλι και τα θηράματα. Σε αυτά ανήκουν προϊόντα που παρέχουν σημαντικές κοινωνικό – οικονομικές δραστηριότητες και ευκαιρίες στις δασικές περιοχές σε όλο τον κόσμο. Τα προϊόντα αυτά συμβάλλουν στην ανάπτυξη σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, καθώς πολλά από αυτά έχουν μεγάλη εμπορική αξία. Με την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής προωθείται η ανάπτυξη δραστηριοτήτων που έχουν σχέση με τους τομείς αυτούς και στηρίζονται συνέργειες μεταξύ της έρευνας και της επιχειρηματικής καινοτομίας για υπηρεσίες σχετικές με τα ΜΞΔΠ στην ΕΕ και στη Μεσόγειο, ενώ τονίζεται η σημασία που έχουν τα προϊόντα αυτά για τις τοπικές κοινωνίες.
